In haar nieuwe boek Ruimte voor liefde duikt schrijfster Joyce Spijker (34) in onze beeldvorming over liefde en relaties. Wat is de norm? Hoe actueel is die nog? En worden we daar nog gelukkig van? Ze schrijft vaak over actuele thema’s, deze keer over romantische liefde. Spijker: ‘Dat vind ik interessant, ik kies graag onderwerpen die impact hebben op ons dagelijks leven. Onze tijd verandert snel en dat betekent ook dat dingen die we gewend zijn soms niet meer werken. Het merendeel van de lange relaties sneuvelt en veertig procent van de huwelijken strandt. Geen recept voor succes dus. Ik wil kijken waarom het misgaat en hoe het anders kan.’

Dat het anders kan, blijkt duidelijk uit de interviews in Ruimte voor liefde. Ze interviewde mensen met open relaties, polyamorische relaties, vreemdgangers, swingers en singles. ‘Er staan veel intieme en bijzondere verhalen in het boek. Liefde is niets nieuws, maar het gesprek over hoe we die liefde vormgeven is actueler dan ooit,’ aldus Joyce.

Er staan heel intieme verhalen in het boek. Hoe kreeg je iedereen zo ver om die persoonlijke info te delen?

Joyce: ‘Ik wilde een compleet boek maken, één waarin veel vormen van relaties aan bod komen. Ik zocht experts, deed research en zocht mensen met een mooi verhaal. Vooral het vinden van alle veertig mensen die ik interviewde, duurde lang. Toen ik die eenmaal had, ging het snel. Vooraf wist ik niet wat ik mocht verwachten. Wat zouden mensen delen? Lieten ze wel het achterste van hun tong zien bij zo’n persoonlijk onderwerp? Hoe ver kon ik gaan? Hun openhartigheid overtrof al mijn verwachtingen. Het was een groot cadeau dat iedereen zo eerlijk en open was. Met de bijzondere verhalen die ik heb gehoord, kan ik wel drie boeken schrijven.’

Waarom wilde je dit boek graag schrijven? Wat was de aanleiding?

Joyce: ‘Er waren twee aanleidingen. Enerzijds heb ik zelf al de helft van mijn leven (17 jaar) een relatie en ik merkte dat het helemaal niet zo gemakkelijk is om dat ideale plaatje altijd leuk te houden. We moesten daar echt onze weg in vinden en niemand heeft ons ooit uitgelegd hoe je dat precies doet. Anderzijds merkte ik dat ik met mijn lange relatie wel in de ‘norm’ pas van onze maatschappij, maar ik ben ook een uitzondering, want in mijn omgeving zie ik de ene na de andere relatie sneuvelen. Dat ideaalbeeld blijkt zo eenvoudig nog niet en belangrijker: voor steeds minder mensen is dat ook wat ze echt willen.’

Liefde is van alle tijden. Moeten we het daar nog over hebben?

Joyce: ‘Zeker! Liefde is niets nieuws, maar het gesprek over hoe we die liefde vormgeven, is actueler dan ooit. In de afgelopen 150 jaar is alles in ons leven veranderd: hoe we werken, leven, eten, wonen, hoe we onze vrije tijd indelen en wat we belangrijk vinden. Alles. Alleen de liefde zijn we vergeten te upgraden naar een versie die past bij deze tijd. We houden nog steeds vast aan een ‘prins op het witte paard voor altijd en eeuwig’-variant die nog maar zelden haalbaar lijkt. En leidt tot grote frustratie bij mensen die niet aan dat beeld kunnen voldoen of heel andere behoeften hebben. Doodzonde. Tijd dus om ons idee van de liefde naar de 21e eeuw te halen en die strakke kaders te verruimen.’

Is er zoveel veranderd?

Joyce: ‘Absoluut. Op meerdere vlakken en in relatief korte tijd. Mijn opa en oma moesten elkaar in hetzelfde dorp tegenkomen, want groter was hun wereld niet. Wij kunnen vandaag bedenken dat we morgen in Bangkok willen zijn. Naast die toegankelijkheid van de fysieke wereld hebben we er ook een digitale bijgekregen, die onze levensstijl onafhankelijker en individueler heeft gemaakt dan ooit. Jij bent nu meer dan ooit zelf de basis van je bestaan, dat is niet je relatie. Daarin zie je een culturele shift. Door een grotere economische onafhankelijkheid zijn relaties minder nodig en we vinden we gelukkig zijn belangrijker dan de relatie. Niet gelukkig? Dan ga je toch weg. Dat was twintig jaar geleden wel anders. Die dingen zorgen ervoor dat onze behoeften, dat wat we van een relatie verwachten, ook veranderen.’

Actueel dus, duidelijk. Maar hoe doen we dat, de normen over ons liefdesleven veranderen?

Joyce: ‘In het boek komen meerdere relatievormen aan bod en de usual suspects die onze liefde kunnen saboteren, zoals onzekerheid, jaloezie, vreemdgaan en onze omgeving. Probeer maar eens je ouders te vertellen dat je polyamoreus bent, als die je heel traditioneel hebben opgevoed. Of aan je monogame vrienden te vertellen dat je swingt en dat je relatie daar veel sterker van wordt. De kans dat je dat niet durft of dat je op onbegrip stuit is heel groot. Wat het boek doet, is de wereld vanuit het perspectief van de ander laten zien. Daar hoef je het niet mee eens te zijn, maar ik merk – bij de lezers en ook bij mezelf – dat die verhalen veel begrip kweken en je aan het denken zetten over je eigen behoeftes. Als mensen er al eens meer over zouden praten – thuis met hun partner of met vrienden of vriendinnen – wordt het volgens mij een stuk makkelijker om op onderzoek uit te gaan en echt een relatievorm te vinden die op dat moment bij je past.’

Betekent dit dat we allemaal moeten gaan experimenteren?

Joyce: ‘Wat mij betreft niet. Als je happy bent in je relatie, hou dat dan vooral zo. Ben je dat niet, dan is het misschien wel goed om eens te kijken wat de oorzaak kan zijn. Vaak geven we onze partners de schuld van wat ons niet zint. Wordt het saai in een lange relatie, dan lijkt het gras ergens anders al snel groener en denken we aan een break up. Maar wie weet ligt het niet aan jou en je partner, maar aan die lange relatie zelf. We leven in een tijd waarin alles instant is, snel en nieuw. We doen niet meer aan wachten en krijg je niet snel genoeg nieuwe prikkels, dan raak je verveeld. Een lange relatie zorgt voor geborgenheid, zekerheid, vertrouwen, maar ook voor sleur en een gebrek aan spanning. Zeker erotische spanning. Die is bijna onmogelijk vast te houden. Door beter te weten wat oorzaken van een ontevreden gevoel kunnen zijn, kun je er iets mee doen. Wie weet, blaas je je relatie nieuw leven in door de vorm te veranderen en er flexibeler mee om te gaan. Krijg je toch die gedroomde ‘happily ever after’, alleen op een andere manier dan je vroeger had gedacht.’

Het boek Ruimte voor liefde is verkrijgbaar vanaf 4 februari 2019 via https://www.joycespijker.nl, via bol.com en de plaatselijke boekhandel. Prijs: paperback 19,95 euro, e-book 9,95 euro, ISBN: 9789082942705 ISBN e-book:  9789082942712.

NOOT VOOR DE REDACTIE

Vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem contact op met PR-agente Saskia Hausel via [email protected] of 06-21209234.