Het eerste jaar zit er alweer bijna op! Een jaar geleden was ik mijn fulltime baan bij de gemeente nog aan het afronden én direct al druk bezig met allerlei nieuwe opdrachten. Nu, een jaar later, begin ik te wennen aan het ondernemerschap. Sterker nog: sinds deze week sta ik in de jaarlijkse glossy Limburgse Zakenvrouwen, dus het is nu officieel ;-). Maar wat heb ik het afgelopen jaar geleerd en welke tips heb ik voor andere (creatieve) ondernemers? Een overzicht!
“Met drie plan-elementen én de eerstvolgende actie kun je op weg”
1. Maak een kort en krachtig plan
Het is altijd handig om een plan te hebben voor je ergens aan begint. Dat hoeft geen businessplan van 90 pagina’s plus te zijn (liever niet), maar dankzij een plan weet je waar je naartoe werkt en hoe je steeds een stap dichter bij je doel kunt komen. Bedenk dus voor je gaat beginnen wat je wilt, hoe je dat wilt bereiken en ook waarom je dat wil. Die laatste houdt je namelijk op de been als je het even niet meer weet. Met deze drie elementen én de eerstvolgende actie is je plan compleet en kun je op weg!
2. Stel realistische doelen
Er is niks zo demotiverend als onrealistische doelen. Het idee van een doel is immers dat het je motiveert en vooruit helpt en je net een stapje harder laat lopen. En dat werkt alleen als je het juiste doel stelt: dus hoog genoeg om je uit te dagen en laag genoeg om (met wat moeite) haalbaar te zijn. Ben je al net zo’n optimistische doelensteller als ik? Probeer dan eens met een realistischere blik te kijken naar wat haalbaar is, dat brengt je veel meer werkplezier én resultaat.
“Gebruik zo’n startersperiode om ook te experimenteren. Spreekt een opdracht je aan, probeer het dan gewoon”
3. Zeg in het begin tegen alles ‘ja’ dat je leuk vindt of dat je helpt bij het verwezenlijken van je doelstellingen
Als nieuwbakken ondernemer ben je enthousiast. En zelfs als je een plan hebt uitgedokterd en doelen hebt gesteld, krijg je opeens allerlei vragen en verzoeken die daar niet bij passen. Wat moet je er dan mee? Nee zeggen voelt eng. Dat hoeft ook niet. Gebruik zo’n startersperiode om ook te experimenteren. Spreekt een opdracht je aan, probeer het dan gewoon! Daarna evalueer je of je dit wilt blijven doen en je doel wilt uitbreiden of niet. Alleen door te experimenteren, leer je ondernemen, grijp je kansen en ontdek je nieuwe dingen.
4. Neem regelmatig de tijd om niet alleen in je bedrijf, maar ook aan je bedrijf te werken
Hét probleem dat iedere ondernemer (en volgens mij iedereen, ook in loondienst) kent, is: we hebben structureel te weinig tijd. Je bent begonnen met ondernemen, dus je wilt geld verdienen en de kans is groot dat je al je tijd vult met het uitvoeren van opdrachten. Goed idee, alleen ben je naast uitvoerder nu ook boekhouder, manager, marketingagent en communicatiespecialist geworden als zzp’er. Reserveer daar ook tijd voor. Ik heb op vrijdagmiddag altijd twee uur ingepland voor ‘Bedrijfsdingen’. Dan kijk ik of ik nog op koers zit voor mijn doelen, wat er eventueel ontbreekt of anders moet, hoe ik mijn communicatie of social media presence kan verbeteren en welke nieuwe klussen ik graag zou willen doen. Planning en overzicht zijn net zo belangrijk voor de continuïteit van je bedrijf als het schrijven van facturen.
5. Zorg dat je online en offline presentatie met elkaar kloppen
Je bent je bedrijf als zzp’er. Dat betekent dat je offline presentatie (in gesprekken met opdrachtgevers en in je dagelijkse werk) moet matchen met je online presence. Lopen je website of je social accounts hopeloos achter op wat je in het dagelijks leven laat zien of ben je vooral bezig met een gelikte online profilering, maar laat je diezelfde professionaliteit in je offline afspraken nog niet zien, zorg er dan voor dat je het onderdeel dat verbetering nodig heeft een upgrade geeft. Met een nieuwe garderobe, mooie relatiegeschenken voor klanten, een goede emailhandtekening of een vernieuwde website maak je verwachtingen waar en wordt je het visitekaartje dat je bedrijf verdient.
“Zorg er voor dat je een antwoord paraat hebt, zodat jij ook in korte tijd anderen duidelijk kan maken wat je doet en hoe dat jouw klanten helpt”
6. Weet wie je bent en wat je doet, zodat je dat kunt uitleggen
Vaak weet je precies wat je doet en in deze tijd is de kans groot dat je meer doet dan één ding, want ook in ons werkveld zijn we multitaskers geworden en bieden we regelmatig meer dan één product of dienst aan. Maar als je dan naar je werk gevraagd wordt, sta je toch nog met je mond vol tanden. En die vraag komt – als je ondernemer bent – vaak. Zorg er dus voor dat je een antwoord paraat hebt, zodat jij ook in korte tijd anderen duidelijk kan maken wat je doet en hoe dat jouw klanten helpt.
7. Van koers veranderen mag
Als je start met ondernemen heb je vaak een helder doel voor ogen. Geweldig! Van daaruit kun je aan de slag. Maar het leven is geen rechte lijn en gaandeweg verandert je visie, twijfel je over oorspronkelijke ideeën en ontdek je nieuwe wegen. Dat is ‘part of the deal’ en van koers veranderen is dan ook niet erg. Verander echter zo vaak als nodig en niet meer, dan zorg je er ook voor dat je vooruitgang blijft boeken.
“Als ondernemer moet je alles doen, maar je hoeft niet alles zelf te doen: pick your battles”
8. Besteed de dingen die je afleiden uit
Ben je ergens niet goed in? Uren bezig met je administratie, belasting, powerpointpresentaties of social media? Besteed het dan uit. Je kunt beter iemand inhuren die daar wel talent voor heeft dan dat je daar zelf tijd aan kwijt bent die je ook kunt besteden aan de ontwikkeling van diensten en producten. Als ondernemer moet je alles doen, maar je hoeft niet alles zelf te doen: pick your battles.
9. Vernieuw jezelf en durf te leren
Als er iets anders is bij ondernemen dan bij een vaste baan, is dat je iedere dag blijft leren. Door dat te durven en te blijven doen, groei je ook iedere dag en groeit je bedrijf. Stilstaan is achteruit gaan, dus kijk hoe je met een volgende stap dichter bij je doel kunt komen, ook als die stap misschien buiten je comfort zone valt. Ik ben onlangs begonnen met vloggen: enorm buiten mijn comfortzone, maar wel precies dé manier om te blijven leren en mezelf te vernieuwen.
“Alleen tevreden klanten komen bij je terug, dus zorg er altijd voor dat je kwaliteit levert”
10. Lever ALTIJD kwaliteit
Je bent je bedrijf en verantwoordelijk voor de kwaliteit van je diensten of producten. Alleen tevreden klanten komen bij je terug, dus zorg er altijd voor dat je kwaliteit levert. We zijn allemaal mensen en natuurlijk gaan er ook wel eens dingen mis, maar de intentie moet zijn dat je altijd 100% levert en liefst 110%, want een klant die positief verrast wordt, beveelt je sneller aan bij collega’s.
11. Vind je meest productieve en creatieve momenten
Je tijd is schaars, dus productief zijn om je werk gedaan te krijgen, is ontzettend belangrijk. Zorg er daarom voor dat je weet op welke momenten van de dag of week jij op je best bent voor bepaald werk. Moet je creatief werk doen en kom je ’s ochtends niet op gang, bewaar dat dan voor de middagen en doe je simpelere klussen in de ochtend. Ben je een ochtendmens, kies er dan voor om bijvoorbeeld de eerste twee uur van je dag zonder afleiding door te werken, zodat je het meeste van je werk al hebt gedaan voor die improductievere uren verschijnen. Hard werken doe je toch al, soms is slimmer werken de oplossing die je nodig hebt.
“Falen is de manier om te groeien”
12. Durf te falen en accepteer dat dit erbij hoort
We gaan allemaal op onze bek. En meestal vaker dan één keer. Het voordeel: dat is nodig om vooruit te komen en van ieder ‘falen’ leer je iets zodat het niet nog eens gebeurt. Heb je iets stoms gedaan, heb je een opdracht niet gekregen of had je een proces beter anders kunnen aanpassen, evalueer dat dan (zonder dat je jezelf verrot scheldt) en leer ervan. Falen is de manier om te groeien.
13. Durf na een tijdje kritisch te zijn in je ‘ja’s’
Heb je geëxperimenteerd en gaat je bedrijf de goede kant op, durf dan kritisch te zijn in je ‘ja’s. Een ‘ja’ op het één is immers een ‘nee’ op het ander. Je tijd en mogelijkheden zijn beperkt, dus zorg ervoor dat je zoveel mogelijk krenten uit de pap vist. En dat betekent ook nee zeggen als een opdracht echt niet bij je past, je die niet prettig vindt of als je er onvoldoende tijd of kunde voor hebt om die goed te doen.
“Bezig zijn met anderen is stukken minder nuttig dan investeren in je eigen visie”
14. Bestudeer de concurrentie, maar ga uit van jezelf
Er is altijd concurrentie: soms veel en soms wat minder en het meest frustrerende is, op die concurrentie heb je geen vat. Concurrenten doen dingen anders en soms misschien wel beter of eerder dan jij, maar dat is voor jou niet zo belangrijk, simpelweg omdat je dat niet kunt veranderen. Het enige dat je kunt doen, is weten wat de concurrentie doet en daarop – vanuit je eigen kracht en kunde – inspelen. Bezig zijn met anderen is stukken minder nuttig dan investeren in je eigen visie.
15. Geniet van de reis
Ik ben pas een jaar fulltime ondernemer, nog niet eens als je het formeel bekijkt, dus ik kom net kijken. Maar ik heb ook in het afgelopen jaar meer meegemaakt en geleerd dan in heel wat jaren daarvoor. En ik voel me daar enorm bevoorrecht mee. Voor jezelf werken is een avontuur en – als het goed gaat en gelukkig is dat zo – een enorm privilege. Ik doe (bijna) alleen nog dingen die ik fantastisch vind om te doen, leer iedere dag nieuwe dingen over mezelf en over mijn vak, hoef alleen maar te werken met de mensen die ik oprecht waardeer en aardig vind en ik zet zelden nog een wekker. Kortom: de reis naar dat uiteindelijke doel is een groot feest en het is mijn tip om daar intens van te genieten!
Wat zijn jouw beste tips?
Liefs,
