Schrijven doen we graag, maar het liefst willen we toch in zo’n kort mogelijke tijd naar een bestseller toe werken. Toch verliezen we vaak veel tijd tijdens het schrijven. Waarom? Soms zijn we bang, moe of ‘hebben we geen tijd’ om serieus aan de slag te gaan. Op andere momenten begin je vol goede moed, maar merk je al snel dat je niet vooruit komt. Dit kun je voorkomen. Hoe? Dat lees je in de onderstaande 15 tips.
Ben jij net zo productief als je zou willen? Met deze checklist kom je erachter!
1. Wees je interne criticus voor en doe het meest belangrijkste als eerste
Veel schrijvers zweren erbij: schrijf zo vroeg mogelijk op de dag, liefst als je net wakker bent. Sommigen staan er zelfs eerder voor op. Natuurlijk hoef je niet op zaterdagochtend om 6 uur je bed uit om het beste uit je schrijfdag te halen, maar als je kunt schrijven vóór je iets anders gaat doen (zelfs voor het douchen of het ontbijt), dan heb je daar de hele dag plezier van. Waarom? Je kritische brein heeft even nodig om wakker te worden. Door die interne criticus geen kans te geven, schrijf je ’s ochtends gemakkelijker door en erger je je niet aan kleine fouten.
2. Schrijf met een timer op de achtergrond
Ik ben een groot van van de Pomodoro-techniek. Dit houdt in het kort in dat je in korte sessies heel gefocust werkt. De standaard pomodoro tijd is 25 minuten werken en 5 minuten pauze, waarna je met een tweede sessie begint, maar je kunt die tijdstippen natuurlijk net zo makkelijk verlengen tot jouw gewenste concentratietijd. In die 25 minuten doe je niets anders dan schrijven: geen email, geen Facebook, geen internet, zelfs geen push-ups of pauzes voor koffie of thee. Je kunt kiezen voor een Pomodoro App op je telefoon of op je laptop/pc, maar natuurlijk ook voor een ouderwetse eierwekker, zolang je maar iedere afleiding vermijdt zolang de timer loopt. Erger je je aan het getik? Via de app kun je het geluid ook uitzetten (het gaat pas af wanneer de tijd verstreken is). Ik merk dat het getik juist stimulerend werkt, als een soort Pavlov-effect: tikt de wekker, dan weet ik wat me te doen staat.
3. Beloon jezelf!
Heb je je doel behaald en je Pomodorosessie succesvol afgerond of je woorddoel van de dag behaald? Beloon jezelf dan met iets dat je leuk vind (denk aan surfen over het internet, het zetten van een kop verse koffie of het checken van je Facebook). Let op: zet ook hier weer de timer, anders ben je jezelf een uur later nog steeds aan het belonen ;-).
4. Vergeef jezelf!
Natuurlijk, het is fijn wanneer je probleemloos je doel behaalt, maar dat lukt niet altijd. Soms haal je, om welke reden dan ook, een dag niet het resultaat dat je voor ogen had. Dat gebeurt ons allemaal! In plaats van jezelf stenigen en de grond in praten hierover, werkt het veel beter om dat te accepteren en de volgende dag weer met goede moed aan de slag te gaan.
5. Maak een schrijf to-do list, iedere dag
Net als iedere andere activiteit in je leven, krijg je veel meer gedaan als je er ook een plan voor maakt. Er zijn honderden speciale apps of websites voor to do-lists zoals Wunderlist en Trello (mijn favoriet) die synchroniseren tussen al je schermen, maar een papiertje naast je laptop doet het even goed. Welke methode je ook kiest (digitaal of op papier), zorg ervoor dat je een dag- en een weekplan maakt, dan weet je waar je naartoe moet werken en zul je jezelf eerder pushen om die doelen te halen.
6. Zorg voor inspiratie
Schrijvers schrijven beter als ze omringd zijn door interessante (inhoud) en mooie (vorm) zaken. Dus zorg ervoor dat je geïnspireerd blijft: wandel meer en kijk om je heen, lees veel boeken, kijk goede films, luister naar muziek, ga naar concerten of theaters: dit is geen uitstelgedrag, op die momenten zorg je ervoor dat je ‘creatieve waterput’ gevuld blijft.
7. Kies je prioriteiten
Hoe suf het ook klinkt, om iets gedaan te krijgen, moet je weten wat je prioriteiten zijn: wat vind je echt belangrijk? Als je een schrijver wil zijn, zorg er dan voor dat je ook de tijd vrij maakt die het verdient. Als je je werk iedere dag vooruit schuift, word je geen schrijver. Je word schrijver door te schrijven, iedere dag een beetje. (Oefening voor als je dit moeilijk vindt: maak eens een lijst van de 10 activiteiten die belangrijk voor je zijn, waar zou je je tijd aan willen besteden of moeten besteden om je gewenste resultaat te halen? Maak daarna een lijst van de 10 activiteiten waar je de meeste tijd aan besteed. Komt deze lijst overeen dan zit je goed. Is dat niet het geval, kijk dan in de tweede lijst welke activiteiten je wilt vervangen door ontbrekende activiteiten van de eerste lijst. Zo kijk je misschien al gauw 15 uur per week ongemerkt tv, terwijl je daar ook makkelijk 10 van aan schrijven kunt besteden.)
8. Een leeg bureau en scherm doen wonderen
Hoe chaotisch je ook bent, je geest voelt zich het meest prettig bij een leeg (of op zijn minst opgeruimd) bureau. Een verhaal/boek schrijven is een ingewikkeld proces waarin je veel van je geest vraagt. Daarom is het belangrijk dat je zo min mogelijk afleiding en zoveel mogelijk overzicht hebt om je geest zijn werk te laten doen. Datzelfde geldt voor je bureaublad: hoe meer afleidende documenten in beeld, hoe makkelijker je afgeleid bent. De meeste schrijfprogramma’s zoals bijvoorbeeld Scrivener (mijn favoriet, waar ik mijn boeken in schrijf), maar ook een programma als Word heeft een modus waarin je alleen je letters in beeld ziet, zonder afleidende werkbalken. Kies tijdens altijd voor deze modus, dan is er niets dat je afleidt van je taak.
9. Breek grote taken op in kleine porties
Een schrijfproject is vaak een hele klus waar je niet zomaar mee klaar bent. Om ervoor te zorgen dat je de hoop niet bij voorbaat opgeeft of tussendoor vast komt te zitten omdat de rest van het werk als een berg op je afkomt, helpt het om taken op te knippen in kleinere porties. Zo kun je het schrijven van een fictieboek opknippen in: een thema kiezen, research doen, de personages verzinnen, de ruimte beschrijven en een outline schrijven. Vervolgens kies je ervoor om elke schrijfsessie een subdoel te hebben, bijvoorbeeld: een hoofdstuk of een aantal woorden per keer. Heb je die gehaald, kies je een nieuw subdoel.
10. Knip je taken op: eerst denken, dan schrijven
De tip die mijn productiviteit het afgelopen jaar het meest heeft ‘geboost’, is ‘eerst denken, dan schrijven’. Denken en schrijven, zijn namelijk processen die zich in twee verschillende hersenhelften afspelen. Door tussen het schrijven door steeds te denken, moeten je hersenen switchen tussen de twee helften: dat kost tijd en haalt je productiviteit omlaag. Wil je dus meer productiviteit? Denk van te voren na wat je wilt schrijven, doe je research en start met schrijven als je al weet wat er moet komen.
11. Blokkeer internet tijdens je schrijfsessie
Aangezien je je research al gedaan hebt, kun je deze smoes tijdens het schrijven niet meer gebruiken om toch je internet open te klikken. Wil je jezelf helpen, blokkeer dan je meest afleidende websites voor een de periode dat je schrijft. Op je laptop kan dat bijvoorbeeld door de website Cold Turkey te gebruiken. Deze site helpt je door de meest afleidende websites te blokkeren voor de tijd die jij ingeeft. Succes verzekerd ;-).
12. Eerst schrijven, dan herschrijven
Die innerlijke criticus: de een kan hem uitschakelen, de ander niet. Ik vind het zelf heel moeilijk en ben geneigd om iedere zin terug te lezen voor de (digitale) inkt droog is en ga direct aanpassen. Dat is een fijne tactiek, maar het draagt niet bij aan je productiviteit. Wil je meer doen in dezelfde tijd, kies er hier dan ook voor om processen te scheiden: eerst schrijven en pas als dat klaar is, herschrijven…mits je innerlijke criticus dat toelaat dan ;-).
13. Check email handmatig
Wat? Ja, dat kan. Als je kijkt naar je emailbox, dan is die vaak zo ingesteld dat alle emailtjes automatisch worden binnengehaald (of iedere 1 of 5 minuten). In het slechtste geval krijg je daar ook nog een akoestische of zichtbare melding van. Daar gaat je focus! Wil je tijd besparen, zet die automatische functie om emails binnen te halen dan uit en kies voor handmatig. Dan word je niet meer afgeleid door piepjes of oplichtende schermen en is er geen mail die je hoeft te checken tot je dat, na je schrijfsessie, weer zelf actief doet.
14. Lees meer boeken
Lezen terwijl je schrijft, kan een frustrerende bezigheid zijn: je leest zo’n goed boek dat je denkt dat je eigen werk niets meer waard is of je leest slechte boeken en wordt daardoor beinvloedt: allebei niet fijn. Toch is lezen terwijl je schrijft een aanrader. Waarom? Het zorgt ervoor dat die creatieve bronnen gevuld blijven en is een van de effectieve manieren om te relaxen. Toch bang voor te veel positieve of negatieve kruisbestuiving? Lees dan een ander genre dan je zelf schrijft.
15. Baaldag: ga voor de mini-sessie
Je kent het wel: je hebt dagen dat je echt niet wil beginnen, geen inspiratie hebt of er simpelweg de tijd niet voor vindt. Dan is de kans groot dat je je schrijfsessie helemaal overslaat. Geen goed idee, want overslaan zorgt ervoor dat opstarten de volgende keer nog moeilijker is. Hoe kan het wel? Schrijf de maximale tijd die je vrij kunt en wilt maken, al is het maar 5 minuten. Duik voor 5 minuten in je verhaal en stop dan, zelfs als er slechts één zin op papier staat. Zo kun je morgen weer gemakkelijker aan de slag.
Deze tips hebben allemaal te maken met drie dingen: focus, het verkleinen van je taken (en ze dus behapbaar maken) en het vormen van een gewoonte. Door een gewoonte te creëren met schrijven, zorg je ervoor dat je je comfortabel voelt in die situatie en als je je comfortabel voelt, wordt productief schrijven een stuk gemakkelijker. Write on!
Liefs,
